28 mei Kant-en-klaar

Ze stonden al in 1860 de huisvrouw bij met kant-en-klaar. De in Leiden opgerichte firma W. Hoogenstraaten & Co. was één van de eerste conservenfabrieken in Nederland. Het bedrijf werd geleid door Willem Hoogenstraaten (1809-1895) en zijn zoon Diederik (1838-1908). Willem begon zijn carrière als leerlingbakker in Leiden en werd uiteindelijk zelfstandig confiturier en banketbakker. Hij was zijn tijd ver vooruit: adverteerde met strak vormgegeven affiches waarvan de man met de zonnehoed is opgenomen in de collectie van het Stedelijk Museum in Amsterdam. Dat affiche is vormgegeven door Johann Georg van Caspel (1870-1928). De familie Hoogenstraaten was Frans georiënteerd: Willem werd ook wel Guillaume genoemd en dat verklaart waarschijnlijk ook de Franse benaming van het blikvoer in het maandbericht: gibelotte de lapin klinkt natuurlijk een stuk chiquer dan konijnenbout. Was 0,75 cent per blik een koopje? Ik denk het niet.

In 1900 werd het familiebedrijf omgezet in een NV en gingen vader en zoon verder onder een nieuwe naam: Nederlandsche Fabriek van Verduurzaamde Levensmiddelen. Volgens de statuten had de fabriek inderdaad als doel het verduurzamen van levensmiddelen, het vervaardigen van voedingsmiddelen en de handel in deze artikelen. In 1913 nam Hoogenstraaten de Alkmaarse conservenfabriek Kennemerland over. Ook tijdens de Eerste Wereldoorlog floreerde de fabriek. In de dertiger jaren balanceerde het bedrijf op het randje van de afgrond. Met de komst van een nieuwe directeur (Keller) herstelden de verkoopcijfers. In 1953 werd voor het eerst nasi goreng in potjes verkocht. De vormgeving bleef eigentijds; Jos Bunder maakte hippe jarenvijftigaffiches. In 1960 werd het honderdjarig bestaan gevierd. Pogingen om te fuseren mislukten echter: in 1969 werd de fabriek gesloten. Wat nog rest zijn de affiches. Die met de oogstende dames (ook vormgegeven door Van Caspel) is opgenomen in de collectie van de New York Public Library.