24 jul Lydia Pinkhams gehaktbrood met linzen

Volgens gezondheidsgoeroe Lydia Pinkham (1819-1883) hing de ultieme vrouwelijkheid af van een goede gezondheid. In 1879 veroverde zij met het kruidendrankje Pinkham’s Vegetable Compound heel Amerika. Reden van dit succes was een slimme marketingtruc; haar zoon had moeders portret op de flacons geplakt. Haar aanblik wekte vertrouwen, ze kon ieders moeder of oma zijn, en die weten altijd raad als het om je gezondheid gaat. In haar dieetboeken – ook tegelijkertijd een gezondheidsboek op de markt brengen getuigde van zakelijk inzicht – spoorde ze vrouwen aan over hun gezondheidsklachten te schrijven, dan gaf zij raad. Daarmee was ze een van de eersten die damesproblemen (van appelflauwtes tot algehele ongesteldheid) bespreekbaar maakte. Op het toppunt van haar roem stroomden de dankbetuigingen binnen: Pearl Monyhan uit Mitchell, Indiana, schreef: ‘Ik leed aan zenuwpijnen, maar na het nuttigen van drie flessen Vegetable Compound keerden mijn krachten terug.’ Nader onderzoek leert dat het niet alleen de inheemse kruiden waren waardoor Monyham opleefde, maar ook de 20 procent alcohol die het drankje bevatte.

Pinkhams imago liep een deukje op toen haar fans erachter kwamen dat het niet de grande dame kon zijn geweest die al die brieven beantwoordde, omdat ze al twintig jaar dood was. Ook dat overleefde ze: de Vegetable Compound is tot op de dag van vandaag in de Verenigde Staten te koop. Haar voedingsadviezen waren sober, maar ze was niet bang voor een beetje vet. Daarvan getuigt haar gehaktbrood, waar ik een stevige variatie op heb gemaakt.

Ingrediënten voor 1 gehaktbrood
voor 5 tot 10 personen

500 g. gehakt, half-om-half
zout en peper
1 ei
eventueel: 1 dessertl. milde sambal
het kruim van twee zachte witte bolletjes
200 g. bruine linzen, gekookt
tijm (blaadjes van 4 takjes)
1 grote ui, fijngehakt
1 bosuitje, fijngesneden
150 g. ontbijtspek, in ronde plakken
ter garnering: zure augurkjes, scherpe mosterd

Pak een grote kom en meng het gehakt met zout, peper en het ei. Voor liefhebbers van pittig: een volle dessertlepel sambal is er heel lekker in.Verkruimel het brood: pak een hoge kom, snijd het brood in stukken en zet er de staafmixer op. Maak het vervolgens los met de hand – controleer of er geen harde stukjes in zitten – en mix eventueel nog een keertje. Voeg dit bij het gehaktmengsel en kneed. Doe de linzen, de tijm, de fijngehakte ui en het bosuitje erbij. Meng goed. Rol het spek uit en bekleed een cakeblik ermee. Laat de slierten over de rand hangen, leg het gehaktmengsel erin en vouw het spek toe. Bak het broodje in 50 minuten op 200 graden gaar: het spek moet goudbruin zijn. Dit gerecht kan zowel warm als koud worden gegeten. Garneer desgewenst met augurkjes en mosterd.