12 jun Ob/ob of de obesitasmuis

Ze heten Ob/ob, ze zijn extreem dik: obesitasmuizen. De eerste dikkerds werden in 1949 in het Jackson Laboratorium in Sacramento, Californië geboren. In dit onafhankelijke instituut wordt genetisch onderzoek verricht, onder meer naar obesitas. Daarvoor worden vaak muizen gebruikt.

En trouwens ook ratten en die heten dan Fa/fa (of Zucker ratten, naar de ontdekker Zucker).  Onderzoek naar ratteneetlust werd al in 1942 verricht, kijk maar naar deze foto. Het bijschrift luidt: Rat on the left has been fed on a diet of meat and potatoes, white bread and butter, navy beans, oatmeal and apple pie. Rat on the right fed same diet plus milk, cod liver oil, fruits and vegetables and eggs. Het onderzoek werd gedaan in het Nutrition laboratory in Iowa State College, Ames, Iowa (1942). De foto is in bezit van Library of Congress.

Op de foto hieronder zie je de Ob/ob, of, in het Engels, de obese mouse. Dankzij dit soort muizen is in de jaren negentig het hormoon leptine ontdekt, dat onze eetlust al dan niet in goede banen leidt: het vertelt ons wanneer we verzadigd zijn. Door een verandering in het erfelijk materiaal is de receptor, het doorgeefluik voor leptine op de celmembranen buiten werking gebracht en kan dit beestje niet meer stoppen met eten.  Het is een wandelend diabetes-II-model geworden en neemt zeker drie keer meer in gewicht toe dan soortgenootjes. Dien je deze muizen leptine toe, dan vallen ze razendsnel af. Sneller dan mensen. Hoe dat precies zit, daar wordt nog steeds onderzoek naar gedaan.

foto: Een muis met obesitas, 1998, Science Museum, London.

Een beetje honger schijnt trouwens goed te zijn voor muizen. De bloedwaarden van die hongerige proefdieren zijn uitstekend. Eigenlijk scoren ze op alle fronten beter dan zij die voldoende te eten krijgen. Waarom muizen worden gebruikt voor dit onderzoek? Ze lijken verdomd veel op mensen.

Met dank aan Karin Vaneker.