Hij noemde Nederlanders prakbarbaren en sufkokers. Culinair journalist Hugh Jans (1914-1999) werkte bijna veertig jaar voor Vrij Nederland. Dat hij nu mijn pad kruiste, was toeval. Ik zocht een recept met koffie als hoofdingrediënt, als pittige smaakmaker.
Daarom raadpleegde ik Volkskrants koffierecensent Wineke de Boer. Zij kwam op de proppen met het boek Café Fantasia, meer dan driehonderd culinaire avonturen met koffie, samengesteld en bewerkt door Jans. Het is een werkje uit 1972, uit de tijd dat de culinaire mores behoorlijk losbandig waren. Het recept voor het nagerecht Niemendal (slechts 123 calorieën per portie) met taptemelk en puddingmix, heb ik terzijde gelegd, maar zijn koffie-roomdressing voor salade intrigeerde me: een nagerecht op basis van room, koffie, noten, sinaasappel en munt. ‘Een gloednieuwe manier om uw salade te versieren’, schreef Jans.

Hij had gelijk, maar dan niet als dressing, maar als een prachtig bolletje met pit. Ik ging ermee aan de haal, verminderde de hoeveelheid suiker en zout en voegde er een dressing aan toe.

Koffietoetje
Ingrediënten voor 4 personen

– 2 eetl. boter
– sap van een 1/2 sinaasappel
– 2 theel. espresso-oploskoffie
– 1 geschilde sinaasappel, in dunne plakjes gesneden
– 6 Kaapse goudbessen, in dunne plakjes of kwartjes
– 4 theel. suiker
– snuf zout
– 2 eieren
– druppeltjes citroensap
– 2 eetl. zure room

Laat de boter au bain marie (een kom op een pan kokend water) zacht worden in het sinaasappelsap. Voeg de oplos-espresso toe. Klop goed. Haal de kom van het vuur en laat afkoelen. Snijd in de tussentijd de sinaasappel en de Kaapse goudbes, de munt en hak de noten. Maak van olijfolie, noten en munt een dressing; zet de staafmixer erop.
Voeg dan aan het koffiemengsel de suiker en het zout toe. Meng goed en verwarm wederom au bain marie. Klop de twee eieren los en giet bij het koffiemengsel. Blijf kloppen. Langzaam wordt het een homogeen mengsel, voeg wat druppeltjes citroensap toe. Klop niet te lang: als u achtjes kunt slaan, zet u het vuur uit en laat u het mengsel afkoelen (en zet het daarna afgedekt in de koelkast).
Klop als het koud is de zure room erdoorheen. Pak vier bordjes en maak ze op: rangschik de sinaasappel en de goudbes op artistieke wijze (denk aan Picasso). Besprenkel met de munt-notendressing. Leg dan met behulp van twee natte dessertlepels een koffieroombolletje (quenelle) erop. Garneer met muntblaadjes.