22 dec Tot de tanden bewapend met Weston Price

Gewoon tanden of kiezen verwijderen als je pijn hebt. En als je gebit helemaal is verwoest, laat je alles trekken en neem je maar een kunstgebit. Dat was vroeger de enige oplossing.

Tegen dat standpunt verzette Weston Price (1870-1948) zich. Hij werkte als tandarts en kaakchirurg in Cleveland en zag in zijn praktijk cariës toenemen. Price was in de jaren twintig hoofd van een onderzoekscommissie van de American Dental Association (ADA). Die commissie onderzocht de slechte staat van de gebitten van Amerikanen. Price kreeg de indruk dat de gezondheidstoestand van zijn patiënten na een zenuwbehandeling er niet op vooruitging, maar juist verslechterde. Moest zijn beroepsgroep, als deskundigen, daar geen verandering in aanbrengen? Dat was tegen het zere been. De wortelkanaalbehandeling was een geaccepteerde tandheelkundige methode om gebitsproblemen te verhelpen. Gevolg? Price werd uit de ADA gezet.

Expeditie

Daardoor liet hij zich niet uit het veld slaan. Hij had een theorie die hij wilde toetsen. Was de staat van het gebit niet de graadmeter voor de algehele gezondheid? Wat eten mensen met perfecte gebitten? Price besloot samen met zijn vrouw Florence de ene helft van het jaar de koffers te pakken en op reis te gaan. Hij trok van Australië naar de Schotse Hooglanden, van Zuid-Afrika naar Nieuw-Zeeland. Geen stedentripjes, hij ging echt op expeditie. De andere zes maanden werkte hij als tandarts en bekostigde op die manier zijn reizen. Hij bezocht veertien natuurvolkeren en nam zijn camera mee. Vervolgens vroeg hij of mensen hun tanden wilden laten zien. Dat deden ze met verve.

Suiker

De conclusies van zijn onderzoek publiceerde hij in 1939 in het boek Nutrition and Physical Degeneration. Zijn mening: zo gauw natuurvolkeren met blanken en hun voedsel (bloem, suiker, margarine) in aanraking komen, treedt degeneratie op. Price zag gebitten kleiner worden en gezichten veranderen: soms al binnen een generatie.  Toen hij thuis de voedingsmonsters onderzocht, ontdekte hij dat zijn onderzoeksgroep tien keer zo veel vetoplosbare vitamines at dan de gemiddelde Amerikaan. Bovendien was de natuurvoeding mineraalrijker. Moesten wij ons eetpatroon niet veranderen, vroeg hij zich af.

Kritiek viel hem ten deel, tot op de dag van vandaag. Price had geen keiharde wetenschap bedreven om dit soort stellingen te mogen poneren (hoe zat het met de controlegroepen?). Bovendien worden natuurvolkeren doorgaans niet oud, aldus een reactie die onlangs op het kritische forum Quackwatch werd geplaatst. En dat natuurvolkeren geen cariës hebben, wordt dat niet veroorzaakt door ondervoeding? Want als er weinig te eten is, valt er doorgaans ook weinig te snoepen.

Positive thoughts

Tegenwoordig worden de ideeën van Price door veel voedingskundigen omarmd – echter niet door de reguliere wetenschap – al zijn er tandartsen in Nederland die Price’s ideeën in de praktijk brengen. Ook is er een Weston Price Foundation die zijn gedachtegoed beheert en elf richtlijnen voor gezonde voeding heeft opgesteld, plus twintig dieetregels. Nummer 20: Think positive thoughts and practice forgiveness. In Nederland is er het Weston Price Forum waaraan je je tand- en andere problemen kunt voorleggen.

Tanderosie

Of de ideeën van Price onzin zijn, is niet aan mij om te beoordelen. Ik ben geen tandarts en geen dokter. Maar: onlangs luidde de Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Tandheelkunde de noodklok, waarover ik eerder heb geschreven in Het zuigflesjessyndroom. Tandartsen stellen dat tegenwoordig weliswaar cariës is teruggedrongen, maar dat een nieuw probleem de kop op steekt bij jonge kinderen: tanderosie. Door frisdrank en zoete/zure sapjes hebben jongeren vaak verdomd slechte gebitten. En dan rijst de gedachte of de oorzaak misschien is gelegen in de verzoeting van ons eten en drinken. Toch iets om over na te denken.

Price’s boek is in vertaling verschenen onder de titel Voeding en fysieke degeneratie.

Met dank aan Annemieke Kuijkens.